De nieuwste cybersecurity-uitdagingen

Cyberdreigingen nemen exponentieel toe, zowel wereldwijd als lokaal. Van geavanceerde cyberaanvallen tot interne kwetsbaarheden, de complexiteit van dreigingen neemt toe en creëert risico's met vele verschillende aspecten. De zeer dynamische aard van deze uitdagingen betekent dat cybersecurity van cruciaal belang is op alle bedrijfsniveaus en nauw verweven moet zijn in elk aspect van de activiteiten van een organisatie.

Omdat het huidige security-landschap zeer dynamisch en complex is, vereisen moderne security-activiteiten een goed begrip van de huidige en toekomstige uitdagingen op het gebied van cybersecurity, samen met een flexibele aanpak voor het detecteren, interpreteren en beperken van dreigingen. Dit artikel gaat in op de nieuwste uitdagingen op het gebied van cybersecurity en laat zien hoe je de nieuwste trends op het gebied van cybersecurity kunt vertalen naar bruikbare inzichten en best practices.

Uitdaging 1: Generatieve AI en machine learning in cybersecurity

Generatieve AI en machine learning (ML) hebben de afgelopen jaren enorme sprongen voorwaarts gemaakt en een breed scala aan nieuwe applicaties mogelijk gemaakt die het potentieel hebben om verschillende functies naadloos te integreren en gebruikerservaringen in verschillende sectoren te verbeteren. Het grote verschil tussen generatieve en traditionele AI is dat de eerste volledig nieuwe gegevens kan creëren, terwijl de tweede alleen bestaande informatie gebruikt om problemen op te lossen of specifieke taken uit te voeren. Generatieve AI en ML zijn ook zeer nuttig op het gebied van cybersecurity. De technologie kan professionals in cybersecurity op verschillende manieren helpen. Laten we eens kijken naar de belangrijkste applicaties en voordelen van generatieve AI en ML in cybersecurity.

Simulatie

Deep Learning-modellen kunnen verschillende geavanceerde aanvalsscenario's simuleren, zodat je sterke verdedigingsmechanismen kunt ontwikkelen tegen zowel bekende als opkomende dreigingen.

Automatisering

Generatieve AI en machine learning kunnen nuttig zijn bij het stroomlijnen van cybersecurity workflows door saaie en tijdrovende routinematige beveiligingstaken te automatiseren die weinig of geen menselijke intelligentie vereisen. Firewalls configureren en scannen op kwetsbaarheden zijn voorbeelden van zulke taken. Met behulp van AI en ML kun je mensen vrijmaken voor complexere taken.

Dreigingen beter detecteren en reageren

Generatieve AI en ML kunnen enorme datasets snel en nauwkeurig analyseren. Bovendien leert generatieve AI voortdurend van gegevens, waardoor het zich kan aanpassen aan nieuwe en steeds veranderende dreigingen op het gebied van cybersecurity. Dit vergroot het vermogen om afwijkingen en potentiële inbreuken in een vroeg stadium te detecteren aanzienlijk, waardoor je aanvallers één of twee stappen voor kunt blijven en de impact van een cyberaanval kunt minimaliseren.

Rapportage

Generatieve AI vergemakkelijkt het maken van uitgebreide, begrijpelijke cybersecurity rapporten. De technologie kan gegevens uit verschillende bronnen samenvoegen tot samenhangende rapporten, waarin de belangrijkste bevindingen, trends en mogelijke kwetsbaarheden naar voren komen. Dit bespaart tijd en maakt rapporten nauwkeuriger en informatiever, waardoor besluitvormers waardevolle inzichten krijgen.

De keerzijde van geavanceerde AI

Maar het is niet allemaal rozengeur en maneschijn in de wereld van geavanceerde AI en cybersecurity. Dezelfde geavanceerde AI-mogelijkheden die zoveel potentieel hebben als het gaat om het versterken van cybersecurity-maatregelen, worden ook gemanipuleerd door cybercriminelen om geavanceerdere aanvallen uit te voeren. Dit omvat het automatiseren van gerichte phishing, AI-gestuurde deepfakes, geautomatiseerd hacken en het ontwikkelen van malware die op dynamische wijze security maatregelen en systemen kan tegenwerken.

Ondanks de grote belangstelling voor GenAI onder leidinggevenden op het gebied van technologie en cybersecurity, is er geen substantieel bewijs van het gebruik ervan bij cyberaanvallen op basis van wereldwijde incidentgegevens. Tot nu toe hebben vermeldingen van GenAI in criminele fora vooral betrekking op commerciële tools of applicaties zoals door AI gegenereerde pornografie zonder toestemming, en niet zozeer op geavanceerde cyberaanvallen. Ondanks de technologische vooruitgang blijven traditionele cyberdreigingen zoals phishing, malware (met name ransomware) en het uitbuiten van 'zero-day'-kwetsbaarheden krachtig en effectief. De effectiviteit van deze aanvallen suggereert dat GenAI weliswaar nieuwe mogelijkheden biedt, maar niet per se hoeft te leiden tot een dramatische toename van succesvolle aanvallen.

Er zijn aanwijzingen dat door de overheid gesponsorde dreigingen GenAI-technologieën gebruiken voor activiteiten als “leren coderen”. Dit heeft zich echter nog niet vertaald in grote doorbraken in cyberaanvallen. Deepfake technologie, een subset van GenAI, is al gebruikt voor fraude en desinformatie, wat wijst op mogelijke dreigingen op dit gebied in de toekomst.

Hoewel er zeker interesse is en er al in een vroeg stadium geëxperimenteerd wordt door aanvallers, blijft de daadwerkelijke impact op cyberdreigingen op dit moment beperkt. Traditionele methoden zoals social engineering en malware zijn nog steeds zeer effectief en de toepassing van GenAI bij kwaadaardige acties heeft nog geen kritiek omslagpunt bereikt. Enige voorzichtigheid ten aanzien van de hype rond AI-dreigingen is op zijn plaats, aangezien de transformerende invloed ervan op cybersecurity speculatief blijft. Voortdurende controle en aanpassing van verdedigingsstrategieën zijn essentieel nu deze technologie volwassener wordt en mogelijk nieuwe uitdagingen introduceert in het landschap van dreigingen.

Lees verder over het voordeel of gevaar van AI

Uitdaging 2: Quantum computing en encryptie

Een tweede grote uitdaging op het gebied van cybersecurity is de komst van quantum computing. Quantum computers gebruiken quantumfysica om toegang te krijgen tot andere en geavanceerdere rekenmogelijkheden dan traditionele computers. Quantum computing brengt een significante verschuiving in rekenkracht met zich mee, waardoor gebruikers complexe problemen kunnen oplossen die klassieke computers niet efficiënt aankunnen.

Hoewel quantum sleutel distributie protocollen, onderdeel van quantum security, het potentieel hebben om de veilige uitwisseling van cryptografische sleutels tussen partijen mogelijk te maken, vormt quantum computing ook een dreiging voor traditionele cryptografische systemen. De huidige quantum computer technologie is nog niet geavanceerd genoeg om de best beschikbare cryptografie standaarden te doorbreken, maar experts waarschuwen dat dit binnen minder dan tien jaar zou kunnen veranderen.

Als reactie op deze nieuwe dreiging is de cybersecurity gemeenschap proactief bezig met het ontwikkelen van quantumbestendige algoritmen. Post-quantum cryptografie (PQC) is een goed voorbeeld. PQC standaarden zijn gebaseerd op wiskundige problemen die niet effectief gekraakt kunnen worden door quantum computers. Deze nieuwe standaarden zijn essentieel om ervoor te zorgen dat je gegevens beveiligd blijven tegen mogelijke ontcijferingstactieken op quantumniveau.

Nederland investeert actief (de overheid heeft €273 miljoen uitgetrokken voor het project Quantum Delta NL) in post-quantum cryptografie om ervoor te zorgen dat de digitale security infrastructuur toekomstbestendig is tegen de potentiële dreigingen van quantum computing. Het Quantum Delta NL programma is van plan op te schalen naar 100 startups, 2.000 PhD's en engineers op te leiden en drie grote bedrijfslaboratoria voor R&D op te zetten in 2027.

Het quantum internet is een andere sleutelcomponent in de verschuiving naar een quantumveilige toekomst, die veilige end-to-end quantumcommunicatie mogelijk maakt die bestand is tegen dreigingen van zowel klassieke als quantum computers. Deze infrastructuur zal een cruciale rol spelen bij het mogelijk maken van robuuste quantum key distribution en andere quantumgebaseerde security protocollen.

Het is zeker verstandig om je organisatie voor te bereiden op de toekomst door een migratie naar quantumbestendige cryptografie te plannen. Dit houdt in:

• Identificeer je use cases met de hoogste prioriteit. Maak proactief een lijst van de kritieke gegevens en systemen in je omgeving die quantumbestendig moeten zijn. Praat ook met je technologieleveranciers over het ontwikkelen en implementeren van quantumbestendige beveiligingen in de producten en oplossingen die je gebruikt.
  
• Zorg ervoor dat je een plan hebt om je IT-systemen te beschermen tegen de quantumdreiging in het tijdsbestek dat je nodig hebt.

Uitdaging 3: Evolutie van ransomware en cybercrime-as-a-service (CaaS)

Ransomware-aanvallen en -tactieken zijn geëvolueerd van eenvoudige gegevensvergrendeling naar complexere dubbele of zelfs drievoudige afpersing. Deze omvatten niet alleen het versleutelen van de gegevens van het slachtoffer, maar ook het stelen ervan en het dreigen met het vrijgeven ervan tenzij er losgeld wordt betaald. Dit voegt een extra niveau van druk toe aan de ransomware-aanval. Klassieke ransomware richt zich vaak op individuen, versleutelt persoonlijke bestanden en eist relatief bescheiden losgeldbedragen. Tegenwoordig richten aanvallers zich steeds meer op middelgrote bedrijven en ondernemingen, waarbij ze geavanceerde technieken gebruiken, zoals het uitbuiten van kwetsbare plekken in het netwerk voor een wijdverspreide infectie.

Een bijkomend probleem is dat cybercrime-as-a-service (CaaS) krachtige cybercrime tools toegankelijker dan ooit heeft gemaakt. CaaS is een lucratief bedrijfsmodel voor ransomware-ontwikkelaars. Ze verkopen of verhuren hun kwaadaardige software aan andere criminelen, waardoor een groeiend aantal hackers en cybercriminelen geavanceerde ransomware-aanvallen kan uitvoeren met een minimum aan technische expertise. De ransomware-ontwikkelaars krijgen vaak een behoorlijk deel van de losgeldbetalingen als beloning voor hun diensten. In de afgelopen jaren heeft CaaS geleid tot een toename in de omvang en geavanceerdheid van cyberdreigingen.

Uitdaging 4: Veranderingen in de regelgeving die van invloed zijn op cybersecurity

Het bijhouden van veranderingen in de regelgeving met betrekking tot cybersecurity is ook een grote uitdaging voor veel organisaties. Recente implementaties van de NIS2 en de Cyber Resilience Act hebben aanzienlijk strengere eisen voor cybersecurity geïntroduceerd in verschillende sectoren. Deze kaders zijn bedoeld om de security en weerbaarheid van netwerken en informatiesystemen te versterken.

De nieuwe voorschriften verplichten organisaties om volledig aan de eisen te voldoen en hun security maatregelen te verbeteren. Naleving van NIS2 en de Cyber Resilience Act houdt in dat er grondige audits moeten worden uitgevoerd en dat het beleid moet worden aangepast om aan de aangescherpte normen te voldoen.

Uitdaging 5: Supply chain security

Moderne supply chains zijn vaak zeer gespecialiseerd, complex en met elkaar verweven, waarbij goederen vaak meerdere stadia moeten doorlopen voordat ze uiteindelijk bij de eindklant terechtkomen. De onderlinge verbondenheid van de huidige digitale supply chains betekent dat een enkele inbreuk een kettingreactie kan veroorzaken bij meerdere organisaties. Volgens het meest recente Data Breach Investigation Report van Verizon blijft systeeminbraak het belangrijkste patroon vanuit het perspectief van inbreuken. Een enkele kwetsbaarheid in de supply chains kan alle aangesloten entiteiten in gevaar brengen. Dit werd benadrukt door de Okta-inbreuk, een cybersecurity-incident dat terug te voeren was op één gecompromitteerd werknemersaccount dat gevolgen had voor talloze downstreamklanten.

De aard van moderne supply chains vraagt om goede risicobeperkende strategieën, zoals het implementeren van robuuste toegangscontroles, het regelmatig uitvoeren van security assessments en het bevorderen van transparantie tussen alle partijen en belanghebbenden. Om de beveiliging van supply chains te waarborgen, moeten cybersecurity-protocollen verder gaan dan je directe activiteiten en alle partners in de supply chain omvatten.